Olimpiyat ekonomisi: Astarı yüzünden pahalı


Cumhuriyet muharriri Tuğrul Akşar, “Olimpiyat kıymetli iş” başlıklı yazısında Olimpiyat Oyunları için ayrılan bütçeleri kaleme aldı. Oyunlarda konut sahipliği yapan ülkelerin yatırımlarını ele alan Akşar, şunları yazdı;

“Paris 2024 Olimpiyat Oyunları büyük bir coşkuyla sürüyor. Bu tıp spor tertipleri yapılan harcamalar ve sağlanan gelirler bakımından büyük bütçelere sahip. Olimpiyatlar sayesinde o ülke, oyunların yapılacağı kente metrosundan konaklama yerlerine, spor komplekslerinden bağlantı altyapısına varıncaya kadar birçok alanda önemli yatırım yapıyor. Bunlar için milyar Avro’lara ulaşan bütçelere muhtaçlık duyuluyor. Şurası bir gerçek ki Olimpiyat düzenlemek “astarı yüzünden değerliye varan” bir iş.

Olimpiyatların maliyetleri ve yaratacağı iktisat konusunda çok çalışma var. Oxford Üniversitesi’nin 2024’te yayınladığı araştırmaya nazaran; Paris Olimpiyatları’nın 2008 Pekin’den beri en düşük maliyetle düzenlenen tertip olması bekleniyor. Bugüne kadarki en değerli Olimpiyat, 23.6 milyar dolar ile 2016 Rio oldu. Günümüzde Olimpiyatların ortalama maliyeti 7.5 milyar Avro’yu buluyor. Bu haliyle, Paris 2024 yaklaşık 10 milyar Avro ile nispeten düşük maliyetli Olimpiyatlardan biri olacak.

Paris Olimpiyatları’na, Olimpiyat Komitesi 4.38 milyar Avro dayanak sağlarken, bütçenin geri kalanının bilet, lisans, TV hakları, sponsorluk ve Fransız kamu maliyesinden karşılanacağı tabir ediliyor. Kesin olmamakla birlikte, Fransız devleti kamu kaynaklarından oyunların kusursuz gerçekleşebilmesi için altyapı, ulaşım, tesisler, güvenlik, konaklama, yeme-içme vb. harcamalar olmak üzere 4-4.5 milyar Avro civarında ayrıyeten katkıda bulunacak.

Olimpiyat bütçeleri, bütçelenen maliyetlerin çok üzerinde seyrediyor. Yapılan araştırmalar, Montreal 1976’nın finansmanının geri ödemesinin 30 yıl sürdüğünü ortaya koyuyor. 2000 Sydney’den 7 yıl sonra yapılan tahlilde, “dolaylı faktörler” de katıldığında, Avustralya iktisadına olan net ziyanının 2 milyar dolar olduğu hesaplanmış. 2004 Atina’nın devlete maliyeti 8.9 milyar Avro’ya ulaşmıştı. 2012 Londra’nın mali portresi de 17 milyar dolara ulaştı. Sonuç şu ki: Olimpiyatların dışsal müspet tesirleri dikkate alındığında, bu oyunların iktisada her vakit dolaylı net bir katkı sağladığını söylemek mümkün görünmüyor.

Limoges Üniversitesi’ne bağlı Hukuk ve Spor İktisadı Merkezi yaptığı çalışmada Olimpiyatların Paris iktisadına mümkün tesirini araştırdı. 2018 ile 2034 yıl aralığının baz alındığı araştırmada, Olimpiyatlar Paris bölgesine 6.7 milyar ile 11.1 milyar Avro ortasında ekonomik yarar sağlayacağı belirtiliyor. Olimpiyatlar, kamu maliyesinde telafisi sıkıntı “mali çukurların” oluşmasına neden oluyor. Bunun da temel sebebi, harcanan paraların iktisada geri dönüşünün yetersiz olması”

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir