Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana dördüncü defa toplanan başkanlar, İttifak’ın bugünü ve yarınını yakından ilgilendiren kararlara imza atacaklar. Dorukta gözler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın temsil edeceği Türkiye’nin üzerinde olacak. Öne çıkacak mevzu başlıklarını şu formda özetlemek mümkün:
İSVEÇ’İN ÜYELİĞİ
Son periyotta NATO’nun önceliklerinden biri haline gelen İsveç’in üyeliğinin tepenin en sıcak başlıklarından biri olması bekleniyordu. NATO Genel Sekreteri, Türkiye ve İsveç ortasında tepe öncesinde yapılan toplantıda tarafların mutabakatı İttifak’ı rahatlattı. Genel dilek İsveç’in NATO Zirvesi’ne üye olarak davet edilmesiydi. Türkiye’nin telaşlarının lakin dün giderilebilmesi nedeniyle bu mümkün olmadı. İsveç, Türkiye’den yeşil ışık almış olsa da doruğa “davetli ülke” statüsüyle katılacak. Masada olacak fakat karar yetkisi bulunmayacak. Bu basamaktan sonra İsveç’in ne vakit üye olacağı TBMM’deki onay sürecine ve Macaristan’ın da itirazını çekmesine bağlı olacak.
UKRAYNA’YA DESTEK
Zirve, savaşta 500 günün geride kaldığı Ukrayna’ya dayanağın yinelenmesi ve güçlendirilmesi açısından değerli bir platform olacak. Bu bağlamda çok yıllı bir takviye programı onaylanacak. Kurulacak NATO-Ukrayna Konseyi’yle alakalar bir üst seviyeye taşınacak. Kurulun birinci toplantısının tepede yapılması planlanıyor. NATO’da Ukrayna’nın vakti geldiğinde İttifak üyesi olacağı görüşü hâkim fakat zamanlama konusunda görüş ayrılıkları şimdi giderilmedi. Tepede güvenlik garantilerinin verileceği Ukrayna’ya kapıların açık olduğu iletisi bir kere daha güçlü biçimde yinelenecek. Bununla birlikte üyelik konusunda bir karar çıkmayacak. Üyelik konusunda net konuşulmamasının arkasında görüş ayrılıkları ve Rusya ile savaşın devam ediyor olması var.
RUS SALDIRISINA HAZIRLIK
Olası bir Rus saldırısına nasıl, nerede ve hangi ögelerle karşı konulacağının ayrıntılandırıldığı bölgesel planlar kabul edilecek. Üç plan kelam konusu. Bunlardan birincisi ABD’nin Norfolk kentindeki NATO Müşterek Kuvvet Komutanlığının öncülüğünde Atlantik ve Avrupa’nın kuzeyini, ikincisi Hollanda’da Brunsum’daki NATO üssünün sorumluluğunda Baltıklar’dan Alp Dağları’na kadar uzanan Orta Avrupa bölgesini, üçüncüsü ise İtalya’nın Napoli kentindeki NATO üssünün sorumluluğunda Akdeniz’den Karadeniz’e kadar olan bölgeyi içeriyor. NATO, planlar dahilinde yüksek hazırlık düzeyindeki yaklaşık 300 bin askerin en fazla 30 gün içinde çatışma bölgesine intikal etmesini amaçlıyor.
SİLAHA DAHA FAZLA BÜTÇE
NATO’da 2014’te belirlenen gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 2’sinin askeri harcamalara ayrılması amacını tutturan müttefiklerin sayısı her yıl sistemli halde artıyor. NATO, yüzde 2’yi, gaye olmaktan çok minimum bir gereklilik haline getirme uğraşında. Konjonktürün de tesiriyle savunma harcamalarının arttırılması eğilimi yer kazanıyor.
PATRIOTLU, 12 BİN ASKERLİ KORUMA
Rusya ve Belarus hududuna çok da uzak olmayan Vilnius’ta NATO Doruğu için inanılmaz güvenlik tedbirleri uygulanıyor. Önderleri ve delegasyonları korumak ve tertibin inançlı biçimde sonuçlanmasını sağlamak için 12 bin asker ve polis görevlendirildi. Bu sayıya dahil olan üç bin asker, müttefik ülkelerden geldi. Tepenin korunması için Patriot hava savunma sistemleri konuşlandırıldı. Toplantılar sırasında Litvanya hava alanı uçuşlara kapanırken, NATO’nun erken ihtar uçakları Awacs’lar devriye gezecek. İleri teknoloji eseri deniz ögeleri da tepe için mesai yapıyor.