T24 Dış Haberler
Güney Kore’de muhalefet partilerinin Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un 3 Aralık’taki sıkıyönetim ilanı nedeniyle vazifeden alınması için meclise sundukları yeni önerge bugün oylanacak.
Güney Kore ajansı Yonhap’ın haberine nazaran, milletvekilleri, önergenin görüşüleceği oturum için bugün Ulusal Meclis’te toplanacak.
Ana muhalefetteki Demokratik Parti ve 5 küçük muhalefet partisi, Yoon’un sıkıyönetim ilanının anayasaya ve maddelere karşıt olduğu gerekçesiyle devlet liderinin vazifeden alınması için yeni bir önergeyi meclise sunmuştu.
TIKLAYIN | Güney Kore’de polis, Devlet Başkanı Yoon hakkında 150 kişilik takımla soruşturma yürütüyor; seyahat yasağı talep etmeyi değerlendiriyor
Önergede, 3 Aralık’taki kısa müddetli sıkıyönetim ilanının “anayasayı ve maddeleri ihlal ettiği”, bu yüzden Devlet Lideri’nin vazifeden alınması gerektiği belirtildi. Yoon’un sıkıyönetim ilanının akabinde sıkıyönetim birliklerine ve polise milletvekillerini tutuklama buyruğu verdiğine dair argümanlar da yeni önergede yer aldı.
Önergenin kabulü için meclis üye tam sayısının 3’te 2’sini oluşturan 200 milletvekilinin lehte oyu gerekiyor. Ulusal Meclis’teki 300 sandalyeden 192’sine sahip olan muhalefet bloğu, nitelikli çoğunluğu sağlayabilmek için iktidardaki Halkın Gücü Partisinden (PPP) en az 8 milletvekilinin takviyesine muhtaçlık duyuyor.
PPP’den şu ana dek 7 milletvekili önergeye takviyesini açıkladı, 1 iktidar milletvekili daha dayanak verirse önerge oylamada kabul edilebilir.
7 Aralık’taki önerge kabul edilmemişti
Ulusal Meclis’te misal bir azil önergesi, 7 Aralık’ta, PPP milletvekillerinin birçoklarının oylamayı boykot etmesi nedeniyle kâfi sayıya ulaşamayıp kabul edilmemişti. Sırf 3 PPP milletvekilinin önerge için oy kullandığı bildirilmişti.
TIKLAYIN | Güney Kore Devlet Başkanı Yoon’un azil oylaması başarısız oldu; iktidar partisi milletvekilleri çoğunluk için gereken desteği vermedi
PPP lideri Han Dong-hoon, hafta içinde yaptığı açıklamada, muhalefetin Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un vazifeden alınmasını talep ettiği önergeyi desteklediğini bildirdi.
Han, Yoon’un meclis tarafından vazifeden alınmasının şu anda “tek geçerli yöntem” olduğunu belirterek, “Gelecek azil oylamasında, partimizin milletvekilleri meclis salonuna girerek kendi inanç ve vicdanları doğrultusunda oylamaya katılmalı.” sözünü kullanmıştı.
Milletvekili olmadığı için azil oylamasına katılamayacak olan Han’ın muhalefetin önergesine dayanağının, partinin tutumunu ne istikamette etkileyeceği bilinmeyen. Bu konuda liderin değil parti kümesindeki milletvekillerinin iradeleri belirleyici oluyor.
Azil süreci nasıl işliyor?
Güney Kore’de bir devlet liderinin misyondan alınması için Ulusal Meclise sunulan azil önergesinin, meclisin üçte ikisi tarafından onaylanması gerekiyor. Öbür siyasalların azli için ise salt çoğunluk kâfi oluyor.
Azil oylamasının akabinde süreç Anayasa Mahkemesi’ne intikal ediyor. Azil sürecine ait ispatları dinleyip pahalandırmak üzere duruşma düzenleyen mahkemenin, azli onaylamak yahut reddetmek için 6 ay müddeti bulunuyor. Mahkemedeki 9 yargıçtan 6’sının kararı onaylaması halinde önder vazifeden alınıyor.
Bu durumda 60 gün içinde yeni liderin seçilmesi gerekiyor. Bu süreç, devlet liderinin istifa etmesi durumunda da geçerli oluyor.
Güney Kore’de sıkıyönetim ilanı
Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, “muhalefetin devlet aksisi aktivitelere karışması” gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etmiş lakin parlamentonun yaptığı oylamada kararı kaldırması ve akabinde bunun Bakanlar Şurasında onaylanmasıyla geri adım atmıştı.
Yoon, muhalefeti “hükümetin fonksiyonunu yerine getirmesini engellemekle” suçlayarak, sıkıyönetimin “Kuzey Kore yanlısı güçleri ortadan kaldırmayı ve anayasal özgürlük tertibini muhafazayı amaçladığını” savunmuştu.
Sıkıyönetim ilanının ardından Savunma Bakanlığı, ordudaki komutanlara toplantı talimatı verip teyakkuzda olunması daveti yapmıştı. Öte yandan “sıkıyönetim birlikleri” olarak görevlendirilen askerlerin Ulusal Meclise girdiği bildirilmişti.
Ulusal Mecliste yapılan acil oturumda sıkıyönetim kararının kaldırılmasına ait verilen önerge, 190 milletvekilinin oyuyla kabul edilmişti. Ulusal Meclis Başkanlığı Ofisi, sıkıyönetimin, yapılan oylamanın akabinde “hükümsüz” hale geldiğini açıklamıştı.
Bunun üzerine Bakanlar Şurasını toplayan Yoon, kabinenin onayının akabinde sıkıyönetimi sona erdirdiğini duyurmuştu.